به طور کلی هزینه سرویس ماهانه آسانسور طبق نرخنامه سندیکای صنایع آسانسور ارائه شده است اما با این حال ممکن است برخی شرکتهای تعمیر و سرویس آسانسور، اختلاف هزینه هایی در نرخ خود داشته باشند. در این خصوص توصیه می‌کنیم به وبسایت مرجع بروید.
کدام قطعات آسانسور به سرویس ماهیانه نیاز دارد؟
پس از یک بررسی کلی و فنی که توسط تیم گرین آکسون انجام شده است، موارد زیر به طور کلی هنگام سرویس آسانسور ماهانه یا دوره ای، بررسی می‌گردد:
| نام بخش آسانسور | دلیل نیاز به سرویس ماهانه | توضیحات فنی و تخصصی |
| موتور گیربکس یا گیرلس | جلوگیری از داغ‌شدن، لرزش و کاهش توان مکانیکی | بازدید سطح روغن، بررسی دمای کارکرد و لرزش موتور برای اطمینان از عملکرد یکنواخت الزامی است. |
| تابلو فرمان | اطمینان از عملکرد دقیق و بدون خطای سیستم کنترل | بررسی اتصالات الکتریکی، ارورها، فیوزها و تست برد کنترل برای جلوگیری از خطای ناگهانی توصیه می‌شود. |
| ریل و کفشک‌ها | جلوگیری از سایش و صدای غیرطبیعی هنگام حرکت کابین | سرویس کفشک‌های کابین و وزنه تعادل به‌همراه روغن‌کاری ریل‌ها، باعث حرکت نرم و ایمن آسانسور می‌شود. |
| درب کابین و درب طبقات | کاهش استهلاک و جلوگیری از قفل شدن یا باز نشدن درب‌ها | چک کردن سنسورها، میکروسوئیچ‌ها، مکانیزم قفل و روانکاری قسمت‌های مکانیکی برای اطمینان از عملکرد درست. |
| سیم بکسل یا تسمه‌ها | افزایش طول عمر و کاهش خطر پارگی یا لیز خوردن | کنترل میزان کشش، پوسیدگی و سایش سیم بکسل‌ها جهت جلوگیری از حادثه و افزایش امنیت کابین ضروری است. |
| سیستم ترمز اضطراری | تضمین عملکرد ایمنی در زمان قطع برق یا نقص سیستم | بازبینی لنت‌ها، فنرها و سیم‌کشی سیستم ترمز باعث جلوگیری از خطرات احتمالی در هنگام توقف ناگهانی می‌شود. |
| روغن‌کاری کلیه قطعات مکانیکی | جلوگیری از سایش زودرس و افزایش بهره‌وری مکانیکی | تمامی قطعات درگیر با حرکت مکانیکی مانند گیربکس، کفشک، و قرقره‌ها نیازمند روانکاری منظم و دقیق هستند. |
| باطری‌های اضطراری (UPS) | حفظ روشنایی و عملکرد اضطراری در زمان قطع برق | کنترل سلامت باطری و ولتاژ آن برای اطمینان از عملکرد صحیح روشنایی اضطراری و باز شدن درب‌ها ضروری است. |
| سیستم تهویه یا فن کابین | حفظ جریان هوا و جلوگیری از ایجاد گرما یا خفگی | تست سلامت فن، فیلترها و عملکرد کلی سیستم تهویه برای حفظ آسایش کاربران در داخل کابین الزامی است. |
| سنسورها و سیستم ایمنی درب | جلوگیری از بسته شدن درب روی افراد یا اشیاء | بررسی عملکرد فتوسل‌ها و سیستم جلوگیری از برخورد درب برای اطمینان از ایمنی کامل کاربران بسیار مهم است. |
هزینه خرابی آسانسور با چه کسی است؟
برای پاسخ دقیق به این پرسش، لازم است ابتدا انواع خرابی‌های آسانسور را از یکدیگر تفکیک کنیم:
- خرابی‌هایی که در اثر استهلاک طبیعی و گذشت زمان ایجاد می‌شوند: مسئولیت این نوع خرابی‌ها معمولاً بر عهده مالک است، چرا که مربوط به فرسودگی قطعات و عمر مفید تجهیزات است.
- خرابی‌های ناشی از استفاده نادرست توسط مستأجر (مثلاً وارد کردن بار بیش از حد مجاز): در این شرایط، مستأجر موظف به پرداخت هزینه تعمیر یا جبران خسارت خواهد بود.
- مشکلات فنی ناشی از نصب غیر اصولی یا اشکالات ساختاری ساختمان: در این موارد، مالک یا سازنده ساختمان مسئول رفع خرابی و پرداخت هزینه است.
تفاوت هزینه سرویس و تعمیر آسانسور
یکی از مواردی که اغلب موجب سردرگمی ساکنان یا حتی مدیران ساختمان می‌شود، تفاوت میان هزینه‌های سرویس و تعمیر آسانسور است:
- هزینه سرویس آسانسور شامل خدمات دوره‌ای مانند بررسی وضعیت فنی، روغن‌کاری، تنظیم قطعات و اطمینان از عملکرد ایمن سیستم است.
- هزینه تعمیر آسانسور مربوط به اقداماتی مانند تعویض قطعات معیوب، رفع اشکالات مکانیکی یا الکترونیکی و تعمیرات اساسی در صورت خرابی است.
به‌طور معمول و بر اساس عرف ساختمان‌ها، هزینه سرویس ماهانه آسانسور به عنوان هزینه جاری ساختمان تلقی شده و بر عهده مستأجر است. اما در مقابل، هزینه تعمیرات جدی و جایگزینی قطعات مستهلک، بر عهده مالک قرار دارد.
مروری بر قوانین مرتبط با هزینه تعمیر آسانسور در ساختمان‌ها
بر اساس ماده‌های ۴ و ۲۵ قانون تملک آپارتمان‌ها و همچنین دستورالعمل‌های صادره از سوی سازمان ملی استاندارد ایران، آسانسور جزو مشاعات و تأسیسات مشترک ساختمان محسوب می‌شود. بنابراین، کلیه ساکنان – صرف‌نظر از موقعیت یا طبقه واحدشان – موظف به پرداخت سهم خود از هزینه‌های نگهداری و تعمیرات آن هستند.
البته در مورد مستأجران، یک شرط مهم وجود دارد: تنها در صورتی که در قرارداد اجاره، صراحتاً به پرداخت هزینه‌های تعمیر یا سرویس آسانسور اشاره شده باشد، این هزینه‌ها بر عهده مستأجر خواهد بود. در غیر این صورت، مسئولیت آن همچنان با مالک باقی می‌ماند.